Garncarstwo było rzemiosłem niezwykle ważnym, zaspokajającym potrzeby związane z przygotowaniem i przechowywaniem żywności. Na terenie Zagórzan występowało na niewielką skalę , ale w każdej miejscowości. Miało także ważne centrum, który stanowił duży ośrodek garncarski w Rabce. Inne znacznie mniejsze garncarnie znajdowały się w Ponicach, Rabce Słonem, Rabce Zarytem, Skomielnej Białej, a także w Kasinie Wielkiej i Mszanie Dolnej. Jan Bujak (1931- 1991) upatrywał powstanie sporego centrum garncarstwa w dolinie raby w dwóch istotnych okolicznościach, które zaistniały w XVI wieku: w założeniu rabczańskiej parafii 1557 r. oraz w początkach warzelnictwa soli w 1568 r. Przyczyniły się one do gospodarczego rozwoju wsi, a także wzmożonego zapotrzebowania na wyroby rzemieślnicze. Dodatkowym powodem były duże pokłady odpowiedniej, tłustej gliny występującej na tych terenach. Złoty wiek dla garncarstwa przypadł na drugą połowę XIX stulecia, kiedy w rabce i najbliższych okolicach funkcjonowało aż 35 pracowni. Wśród rzemieślników z okolic Rabki najczęściej powtarzającymi się nazwiskami były : Gacek, Kościelniak, Kramarczyk, Luberda, Masłowski, Rak, Rączka i Stralach. wzorem rzemieślników z Nowego Targu, miejscowi garncarze zorganizowali się w tzw. kościelno-garncarski cech. Pamiątką cechu jest ufundowana w XIX w. kapliczka, stojąca do dnia dzisiejszego NA Dzielcach w Rabce. Potwierdzeniem funkcjonowania cechu znajdziemy także w rękopisie S. Flizaka, gdzie autor pisze, że Garncarze wnosili podatki d o wspólnej kasy i używali tych pieniędzy na cele publiczne np. budowę kaplic w polu, na reperowanie podupadłych kapliczek. Nie zawierali natomiast umowy co do wysokości cen za swoje produkty lecz każdy sprzedawał po ustalonej przez siebie cenie. Pod koniec XIX wieku gdy otworzyły się możliwości wyjazdu do Ameryki, większość garncarzy wyemigrowała.
W Kasinie Wielkiej, pomimo znacznych pokładów zdatnego surowca, garncarstwo nigdy nie rozwinęło się na większą skalę. Ostatni garncarz prowadził tam swój warsztat po II wojnie światowej, po czym go zlikwidował i przekwalifikował się na murarza. Znacznie dłużej bo do lat 70. XX wieku wyrabiano w Kasinie cegłę, potrzebną do budowy domów.
“Kultura Ludowa Górali Zagórzańskich” Katarzyna Ceklarz
